پرورش ورمی کمپوست

    سبد پرورش کرم,
    پرورش کرم ابریشم,
    • پرورش کرم کمپوست,
    • پرورش کرم فتیدا,

اگر بخواهیم محصولات کشاورزی سالم تولید کنیم و کمتر کود شیمیایی را به خورد زمین بی زبان بدهیم، بهتر است ابتدا مقایسه ای داشته باشیم؛ با نگاهی به سابقه پنجاه ساله کشورهای اروپایی در استفاده از «ورمی کمپوست» و با توجه به اینکه در ایران فقط 3 یا 4 درصد از تولیدکنندگان، از این نوع کود استفاده می کنند، به راحتی می توان پی برد که ما از این لحاظ، تا چه اندازه عقب هستیم از این کشورها فاصله داریم. ورمی کمپوست ماده ای است که از بازیافت زباله های خشک و تر به دست می آید. هر چند فرهنگ جداسازی زباله ها، هنوز در جامعه شهرنشین رواج نیافته و از این رو، حتی زباله های مفید، که مشهور به طلای سیاه هستند، به طور کلی از بین می روند. اما در این میان هستند کسانی که به عنوان کارآفرین، از خود خلاقیت نشان داده و با خوراندن این زباله ها به یک مشت کرم ظاهرا بی مصرف، این مواد بی ارزش را تبدیل به احسن نموده و با تولید کود آلی، همه کودهای شیمیایی و حیوانی را از دور خارج می سازند تا به این صورت، محصولات کشاورزی مطمئن و باکیفیت، میهمان سفره من و شما شود. 
سرمایه گذاری 2 میلیون تومانی
اگر می خواهید از موهبت تازه کاری بهره مند شده و از شر معضل دست زیاد در بازار خلاص شوید و بعد از این کار، برای شادی روح اجداد نویسنده این گزارش فاتحه ای بفرستید، ابتدا از شماره حساب بانکی خود، فقط 2 میلیون تومان خارج کنید و از شرکت هایی که هر کیلو کِرم را با مخلوط کود حیوانی، بسته ای 35 هزار تومان می فروشند، اقدام به خرید نمایید و بعد با آماده سازی بستر، خرید کود حیوانی، کاه و کلش و.... یک تولیدی کوچک ورمی کمپوست راه اندازی کنید. البته اگر به تنهایی از عهده این کار برنمی آیید، می توانید با پرداخت حدود 300 هزار تومان، یک کارگر هم استخدام کنید و بعد که خواستید کارگاه را گسترش بدهید، سرمایه گذاری بیشتری کنید. در عین حال، این حق طبیعی شماست که بدانید هر کیلو ورمی کمپوست را به چه مبلغی می توانید بفروشید. بسته به کیفیت، این کود، کیلویی 400 تا یک هزار تومان به فروش می رسد، البته علاوه بر آن از فروش کرم های اضافی و خشک هم می توانید سود ببرید. 
زباله مخصوص سرآشپز!
کرم ها از قریب به اتفاق همه دورریزهای انسان به عنوان زباله استفاده می کنند که البته همین وجه مثبت تولید ورمی کمپوست است. 
فضولات حیوانی: در این خصوص، می توان از مدفوع گاو، گوسفند، بز و برخی طیور و ماکیان استفاده کرد. البته بهتر است قبل از استفاده، آزمایش هایی روی این فضولات انجام شود تا نسبت به عاری بودن آن از عوامل بیماری زا یا ویروس خطرناک قابل انتقال به انسان اطمینان حاصل شود. بین این نوع فضولات، از فضله مرغ، به دلیل اسیدی بودن و مدفوع اسب، به دلیل ویروسی بودن، نمی شود استفاده کرد. 
زباله های کشاورزی: شاخه ها، برگ ها ، زباله سبزیجات، تفاله نیشکر، سبوس (به جز شلتوک) و... که پس از برداشت محصول و خرمن کوبی به دست می آیند در زمره زباله های مناسب برای تولید ورمی کمپوست قرار دارند. 
زباله های جنگلی: تراشه های چوب، پوست، خاک اره و خرده برگ های جنگلی؛ عمده ترین زباله های مفت و مجانی است که در کف جنگل ها چشم انتظار کارآفرین های خلاق است! 
زباله های شهری: شامل زباله های خانگی هم می شود، کاغذ باطله و پارچه های کتانی و مواد غذایی و... البته، غیره؛ شامل زباله های خطرناک بیمارستانی نمی شود! 
راه اندازی: 
در صورت تمایل برای تولید انبوه و راه اندازی کارگاه، از اداره جهاد کشاورزی شهرتان مجوز بگیرید و اگر گاوداری، مرغداری یا زمین کشاورزی دارید، می توانید قسمت کوچکی از کار را به همین موضوع اختصاص دهید. در این صورت آش با جاش آماده است و کرم ها مواد لازم برای تغذیه را در دسترس دارند. 

    آموزش پرورش کرم,
    پرورش کرم کالیفرنیایی,
    طرح پرورش کرم,
    پرورش کرم خاکی,

ـ1ـ روش‌های مکانیکی

در این روش با استفاده ازعوامل فیزیکی مانند نور و گرما کرم‌های خاکی را از خاک محیط کشت جدا می‌سازنند. بدین ترتیب که در کارخانه‌های کشت و تکثیر جهت جمع‌آوری کرم‌های خاکی، بستر آنها را در محل‌های خاصی ریخته که چند رشته المنت در بالای آن به همراه یک دستگاه نوری قوی قرار داشته و از قسمت زیرین آن آب سرد در جریان می‌باشد، بدین ترتیب کرم‌های خاکی که از نور و گرما گریزان هستند به قسمت پائین رفته و عملاً خاک رویی فاقد کرم خاکی می‌شود به همین صورت هر چند دقیقه مقداری از خاک رو را برداشته تا زمانیکه فقط کرم‌های خاکی در ظرف باقی بمانند. سپس آنها را شسته و آماده مصرف می‌نمایند.

آزمایش: جمع‌آوری به وسیله نور

یک جعبه حاوی کرم‌های خاکی تهیه نمایید، جعبه را در معرض نور شدید قرار دهید (می‌توانید از چراغ مطالعه و یا نور خورشید استفاده کنید)، حال به اندازه 5 سانتی‌متر از خاک روی جعبه را بردارید، اینکار را آنقدر تکرار کنید تا هنگامیکه فقط کرم‌های خاکی در جعبه باقی بمانند.

2ـ شناسایی کرم‌های خاکی

کار شناسایی کرم‌های خاکی از همان زمان جمع‌آوری شروع می‌شود لذا، تاریخ و محل جمع‌آوری باید ثبت گردد. کرم‌های خاکی در هنگام نامساعد شدن شرایط زیستی تحرک زیادی پیدا می‌کنند و این امر در هنگام کار کردن با آنها مشکلاتی را به وجود می‌آورد لذا برای بهتر کار نمودن با نمونه‌های تهیه شده باید ابتدا نمونه‌ها را فیکس و یا در حالت آزاد ثابت گردند. بدین معنی که بدن کرم‌ها تغییر حالت نداده و انعطاف‌پذیری لازم را داشته باشند.

یکی از نکات مهم در رده‌بندی کرم‌های خاکی بررسی مرفولوژی آنها می‌باشد بدین لحاظ در ادامه این قسمت اندام‌های بیرونی و ظاهری کرم خاکی که در رده‌بندی آنها نقش بسزایی دارند نیز طی آزمایشی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

    پرورش کرم کمپوست,
    • پرورش کرم خوراکی,
    پرورش کرم ایزنیافتیدا,
    کارگاه پرورش کرم,

جهت نمونه‌برداری و جمع‌آوری کرم‌های خاکی روش‌های متعددی وجود دارد اما نکته مهم زمان و مکان نمونه‌برداری می‌باشد زیرا کرم‌های خاکی همیشه و همه جا پراکندگی یکسان ندارند. بهترین زمان جهت نمونه‌برداری هنگامی است که بر اثر بارندگی زیاد، کرم‌ها جهت تنفس به سطح خاک می‌آیند مانند فصل‌های معتدل و مرطوب سال.

همچنین مکان‌های نمونه‌برداری بسته به اینکه هدف از نمونه‌برداری چه باشد تفاوت دارد. بطور کلی می‌توان گفت، برای پیدا کردن کرم‌های خاکی که رنگ بدن آنها قرمز و از لحاظ جثه کوچک هستند، جنگل‌ها و مرغزارها جای مناسبی است و برای کرم‌های خاکی کرم و خاکستری رنگ، خاک‌هایی که مواد معدنی آنها زیاد است مکان مناسبی است و ....

نکته مهم دیگری که قبل از انجام نمونه‌برداری باید مورد توجه قرار گیرد. هدف از انجام نمونه‌برداری می‌باشد، زیرا پس از به دست آوردن کرم‌های خاکی جهت مراحل بعدی آزمایشات، کارهای مختلفی بر روی آن صورت می‌گیرد، معمولاً 4 دلیل عمده برای نمونه‌برداری وجود دارد که عبارتند از:

الف ـ تشخیص و شناسایی کرم‌های خاکی یک منطقه

ب ـ تعیین جمعیت کرم‌های خاکی و بررسی میزان پراکندگی آنها در واحد سطح

ج ـ بدست آوردن تعداد زیادی کرم خاکی جهت کشت و پرورش

د ـ جمع‌آوری کرم‌های خاکی تکثیر شده در بسترهای مصنوعی جهت عرضه (تولید انبوه یا نیمه صنعتی)

از جمله روش‌های جمع‌آوری کرم‌های خاکی می‌توان به روش دستی، مکانیکی، الکتریکی و شیمیایی اشاره نمود که در ادامه هر یک از این روش‌ها را شرح خواهیم داد.

1ـ1ـ روش دستی

در این روش فقط احتیاج به یک بیل می‌باشد که توسط آن خاک‌های منطقه مورد نظر را زیرورو کرده و کرم‌های خاکی در میان خاکها را با دست جدا می‌نمائیم. از این روش برای اهداف الف و ج که در بالا یادشده استفاده می‌شود.

1ـ2ـ روش الکتریکی

بدین ترتیب می‌باشد که دو الکترود بطول 75 سانتی‌متر و عرض 8 تا 10 میلی‌متر را در خاک محل مورد نظر فرو می‌کنیم و آنرا به جریان برق وصل می‌نمائیم هدایت الکتریکی خاک به رطوبت آن بستگی دارد. اما معمولاً نفوذ جریان برق به اعماق خاک سبب بالا آمدن کرمها از نقب‌های زیر زمینی خودشان می‌شود. گر چه اگر سطح خاک خشک باشد کرمها بر عکس به سطح زیرین و یا پائین حرکت خواهند کرد با این روش کرم‌هایی که در حدود 20 سانتی‌متری تا یک متری الکترود هستند تحریک می‌شوند این روش برای نمونه‌برداری از کرم‌های خاکی که در مناطق عمیق خاک زیست می‌کنند استفاده می‌شود.

    پرورش کرم آرایشی,
    نمایندگی پرورش کرم,
    مراکز پرورش کرم,
    پرورش کرم پاستوریزه,

مراحل رویانی کرم خاکی که با شماره مشخص شده است.

بعد از مرحله گاسترولاسیون ماده آلبومین که در داخل پیله قرار دارد، وارد روده رویانی می‌گردد و تغذیه جنین‌ها را تأمین می‌نماید. نمو رویان معمولاً چند هفته به طول می‌انجامد تخم در شرایطی که زمین مرطوب، درجه حرارت 16 تا 27 درجه سانتی‌گراد باشد در عرض 14 تا 20 روز مراقبت رسیده و کرم‌های کوچک از آن بیرون می‌آیند.

جدول 1ـ تعداد و مدت رشد کرم‌های خاکی

سپس کرم‌های جوان که به شکل والدین خود می‌باشند بسرعت رشد و تکامل یافته و در حدود 60 تا 90 روز برجستگی بنام کمربند تناسلی که همان اندام تولید مثلی است در نزدیکی سر ظاهر می‌شود. هنگامی که این اندام کاملاً تکامل یافت کرم خاکی بالغ شده و می‌تواند تولید مثل کند. یک کرم خاکی قرمز بالغ در عرض 10 ماه به طول 3 تا 4 اینچ می‌رسد، تاکنون اطلاعاتی راجع به طول عمر کرم خاکی به دست نیامده ولی عده‌ای بر این باورند که یک کرم خاکی می‌تواند تا 15 سال زندگی کند. به طور معمول طول عمر کرم خاکی بین 10ـ1 سال در نظر می‌گیرند و معمولاً عمر آن بستگی به تعداد پیله تولید شده دارد بدین‌صورت که هر چقدر تعداد کپسول‌هایی که تولید می‌کند بیشتر باشد، طول عمر کرم کمتر است.

شکل (7)گزارش به دست آمده از فیلیپین حاکی از آنست که کرم خاکی نوع P.excavalus بسرعت رشد و تکثیر پیدا می‌کند و پرورش دهندگان کرم می‌توانند از یک جفت کرم خاکی 17 تا 31 کرم جوان را در مدت یک ماه تولید بکنند که این امر بستگی به وزن و سن کرم خاکی دارد. یک کرم به وزن 4/0 گرم و سن 6 تا 4 هفته می‌تواند تولید مثل را شروع کند.

پرورش دهندگان کرم خاکی قرمز H.Roetidus در آمریکا توانسته‌اند از تخم‌هایی که دارای 2 تا 4 جنین می‌باشد هر 5 روز یکبار در درجه حرارت 21 درجه سانتی‌گراد تولید بکنند. این کرم‌های جوان می‌توانند در طی 22 روز از تخم بیرون بیایند. اگر درجه حرارت به 24 درجه سانتی‌گراد برسد تخم‌های بیشتری تولید شده و کرم‌های جوان می‌توانند در مدت کوتاه‌تری از تخم بیرون بیایند. کرم‌های خاکی قرمز در مدت 5/3 تا 4 ماه بالغ می‌شوند.

طبق بررسی‌های بعمل آمده وزن و تراکم جمعیت کرم‌های خاکی در تولید مثل آنها تأثیر بسزایی داشته (نمودار 1).

    طرح توجیهی پرورش پرورش کرم خاکی,
    هزینه پرورش پرورش کرم خاکی,
    پرورش کرم,
    درامد پرورش کرم,

۱ـ2ـ فیزیولوژی کرم خاکی

1ـ2ـ1ـ اندام تولید مثلی

کرم خاکی جانوری است دو جنسی یعنی هم به تنهایی نر است و هم ماده و اندام‌های تناسلی همه در ناحیه شکم قرار گرفته‌اند. دستگاه تولید مثل نر تشکیل شده از: 1ـ دو جفت بیضه که بسیار کوچکند، 2ـ یک قیف مژکدار که در عقب بیضه‌ها قرار گرفته است. 3ـ کانال دفران که سرانجام به 4ـ کانال افران ارتباط می‌یابد و خود به روزنه تناسلی نر که برای هر گونه خاص بر روی یک بند مشخص قرار گرفته مربوط می‌گردد. بیضه‌ها و قیف‌های مژکدار اسپرم در داخل 6ـ کیسه منی قرار دارند که سه جفت‌اند و ساختمان کیسه مانندی دارا هستند کیسه‌های منی اطراف مری را احاطه کرده‌اند.

معمولاً اسپرماتوژون قبل از اینکه به مرحله بلوغ کامل برسد از بیضه‌ها جدا شده سایر مراحل خود را در داخل کیسه‌های منی طی می‌نماید و بدین ترتیب اسپرماتوژون بالغ در هنگام جفت‌گیری از قیف‌های مژکدار و مجاری عبور نموده، وارد بدن کرم دیگر می‌گردد.

اندام‌های تناسلی ماده عبارتند از: 1 ـ یک جفت تخمدان که به طور قدامی قرار می‌گیرد و تخمی که در آنها بوجود می‌آید بداخل حفره عمومی بدن ریخته می‌شود و از آنجا توسط 2 ـ قیف‌های اویداکت جمع‌آوری می‌گردد و سرانجام وارد روزنه اویداکت می‌گردد. اسپرماتوزون که در هنگام جفت‌گیری وارد بدن ماده گردیده در درون کیسه‌های دریافت کننده منی جمع‌آوری و ذخیره می‌شود و تخم را که در داخل پیله قرار دارد کشنیده می‌کند. (شکل 3)

 1ـ2ـ2ـ جفت‌گیری

روش‌های جفت‌گیری برای همه گونه‌ها یکسان نیست، کرم‌های خاکی در اکثر ماه‌های سال می‌توانند تولید مثل کنند و مخصوصاً در ماه‌هایی که رطوبت هوا زیادتر است، افزایش می‌یابد لقاح از نوع تقاطعی بوده و معمولاً 2 تا 3 ساعت طول می‌کشد در هنگام جفت‌گیری دو کرم از سطح شکمی بدن هایشان بر روی یکدیگر قرار می‌گیرند و طوری به یکدیگر می‌چسبند که سر هر یک مقابل دم دیگری و در جهت مخالف هم قرار می‌گیرد و جهت اینکه دو کرم محکم تر یکدیگر را در برگیرند سیتای هر کرم در ناحیه اتصال و پوشیده شده به داخل بدن کرم دیگر فرو می‌رود دو کرم بوسیله ترشحات غده‌ای محکم به همدیگر می‌چسبند.

در این هنگام ذرات موکوس زیادی ترشح شده به طوری که هر کرم به وسیله آن پوشیده شده تا هیچ اکسیژنی به اسپرم‌ها برخورد نکند چون اکسیژن برای اسپرم‌ها مضر است. نحوه قرار گرفتن کرم‌ها به گونه‌ای است که منافذ اسپرماتیکا در مقابل قسمتی از کمربند تناسلی کرم دیگر که راه ورود اسپرم است قرار می‌گیرد وبه وسیله یک مجرای چسبناک بین قطعه نهم و حاشیه خلفی کمربند تناسلی، دو مجرای چسبناک به هم می‌چسبند در هر کرم یک جفت شیار سمینال که از بند XV تا کمربند تناسلی امتداد می‌یابد تشکیل می‌گردد و از این شیارها اسپرماتوژن از بدن یک کرم عبور کرده، وارد کیسه دریافت کننده منی کرم دیگر می‌گردد.

سپس دو کرم از یکدیگر جدا می‌شوند بعد از جفت‌گیری هر کمربند تناسلی ترشحاتی مخاطی از جنس کیتین تولید می‌کند که پیله یا کوکون نام دارد و به صورت پوششی روی سطح بیرونی بدن دیده می‌شود

    •خرید کود کرم ارگانیک,
    پرورش کود ارگانیک,
    کود ارگانیک ورمی کمپوست کرم و بستر,
    اولین کرم ارگانیک دور چشم بابونه کرپورسانو در ایران,

ـ1ـ3ـ بیولومینسانس[1]

بعضی گونه‌های کرم خاکی قادر به انجام بیولومینسانس[2] هستند؛ مثل برخی گونه‌های آیزنیا، دیپلوکاردیا[3] و همچنین گونه لومبریکوس مائوریتی[4]. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که لوسیفرین و لوسیفراز متصل شده به سلول‌های کلراگوژن[5]، به طور ناگهانی از روزنه‌های پشتی سطح بدن کرم خارج شوند. تعداد فوتون‌های منتشر شده از لومبریکوس مائوریتی بین 10¹⁴×90/8ـ10¹³×41/4 فوتون است، که میزان متوسط آن را 10¹⁴×29/3 فوتون در نظر می‌گیرند. محققان مختلف علت‌های متفاوتی برای بروز بیولومینسانس در کرم خاکی عنوان کرده‌اند؛ برخی بر این عقیده‌اند که این امر یک مکانیسم دفاعی بر علیه شکارگرهایی است که شبها به دنبال کرم خاکی هستند و برخی دیگر این پدیده را عاملی جهت برقراری ارتباطات اجتماعی با دیگر اعضای همان گونه و یا شاید به عنوان مرحله‌ای جهت جذب جنس مخالف می‌دانند.

1ـ1ـ4ـ ساختمان داخلی

بدن کرم خاکی از دو لوله داخل هم تشکیل شده که لوله خارجی دیواره بدن و لوله داخلی حفره گوارشی است. فضای میان این دو لوله حفره عمومی بدن را تشکیل داده است که دارای پرده‌ای بنام سپتا[6] می‌باشد که از جنس بافت پیوندی است و به محفظه‌هایی بخش می‌گردد و میان این حلقه‌های 1 و 2 سپتا وجود ندارد و درون حفره عمومی مایعی بنام صفاقی یا سلومیک وجود دارد که در آن سلول‌های آمیبوسیست شناورند. مایع صفاقی برنگ سفید شیری است که گاهی بدلیل فراوانی سلول‌های حاوی مواد چربی، برنگ زرد در می‌آید نظیر گونه دندروبینا[7] که سلول‌های محتوی قطرات روغن دارد. در گونه ایزینیا فتیدا این مایع بوی سیر می‌دهد. غلظت این مایع در گونه‌های مختلف کرم خاکی متفاوت است و بستگی به رطوبت و شرایط منطقه‌ای داردکه کرم‌ها در آن زندگی می‌کنند در کرم خاکی شرایط آب و هوایی خشک این مایع غلیظ‌تر از آنهایی است که در شرایط مرطوب زندگی می‌کنند. (شکل 2).

دستگاه گوارش کرم خاکی شامل بخش‌های دهان (بدون دندان ولی دارای ماهیچه‌های دهانی خیلی قوی)، حلق، مری (دارای غدد کلسی فروز[8] می‌باشد که ترشح کربنات کلیسم را به عهده دارد)، چینه‌دان[9] (محفظه ذخیره مواد غذائی با دیواره نازک)، سنگدان (محفظه‌ای ماهیچه‌ای که دیواره آن ضخیم است، محل خرد کردن و مخلوط کردن)، روده و مخرج است. محل دفع و یا ترشح مایعات زائد بدن از مجاری نفریدی است که منافذ آن در سطوح جانبی هر حلقه وجود دارد یکی در طرف راست و دیگری در طرف چپ. این مواد زائد، شامل موکوئیدهای ازت‌دار، اوره و آمونیاک است که به صورت محلول ترشح می‌شوند و اگر شرایط زیستی کرم خاکی نسبتاً خشک باشد، دفع مواد زائد بیشتر به صورت اوره است.

    • کرم ارگانیک,
    کرم ارگانیک زیتون,
    تولید کرم ارگانیک,
    کشت کرم ارگانیک,

ز نظر پیشینه تاریخی، کرم‌های خاکی در حدود 600 میلیون سال پیش به وجود آمده و از آن زمان تا حال شاهد تکامل گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری بوده‌اند. شکل ظاهری این موجودات در طی این مدت تغییر چندانی پیدا نکرده و هم اکنون نیز بین گونه‌های مختلف آنها از این نظر تفاوت قابل توجهی به چشم نمی‌خورد.

این موجودات ارزشمند، به مدت چندین میلیون سال اراضی موجود در سطح کره زمین را در کمال آرامش و سکوت، زیر و رو کرده و بدین صورت نقش مهمی در جریان چرخه عناصر ایفا نموده‌اند و در نهایت شرایط مساعدی جهت رشد بهتر گیاهان به وجود آورده‌اند.

بدن آنها حلقه حلقه و استوانه‌ای شکل است. فرو رفتگی‌های سطح کرم خاکی تا حفره عمومی بدن ادامه دارد. تعداد حلقه‌ها برحسب گونه متغیر است. با افزایش سن، تعداد حلقه‌ها بیشتر می‌شود.

هر حلقه از بدن کرم دارای یک سری ماهیچه حلقوی است که با باز و بسته شدن، توان جابجایی را به کرم می‌دهد. البته به این کار ماهیچه حلقوی، ماهیچه‌های طولی هم کمک می‌کنند.

کرم خاکی جانوریست با بدن استوانه‌ای که انتهای آن باریکتر می‌شود سطح شکمی نسبتاً مسطح و کم رنگ‌تر است در صورتی‌ که سطح پشتی تیره‌تر بوده، این جانور فاقد یک سر مشخص و تعداد قطعات بدن در گونه‌های مختلف متفاوت است هر قطعه از یک بند و هر دو بند به وسیله شیار عرضی از یکدیگر مجزا می‌گردند.

دهان در بند اول (I) قرار می‌گیرد و دارای ساختمان گوشتی بوده و فاقد هر گونه زائده سفت و محکم است دهان در کرم‌های خاکی چهار شکل متفاوت بوده که هر یک دارای نام ویژه‌ای می‌باشد مخرج نیز در انتهای بدن واقع گردیده است. (شکل 1)

نفریدیوپور[1] یا روزنه دفعی که در سطح طرفی ـ شکمی در دو طرف بدن واقع شده و در تمام بندها به استثناء بندهای III-I وجود دارد این منافذ در انتهای غدد مترشحه آهکی می‌باشند.

[1] .

پرورش کرم ارگانیک,
    • پرورش کرم ارگانیک,
    •عکس پرورش کرم ارگانیک,
    کرم ارگانیک,

ی از مهمترین مشکلات بشر امروز زباله‌های تولید شده است. این زباله‌ها که حاوی مقادیر بسیار زیادی مواد آلی، معدنی، پروتئینی و ... هستند و به همین منظور طلای کثیف نام گرفتند.

طی بررسی‌های به‌عمل آمده در حدود دویست روش برای بازیافت و مدیریت زباله‌های شهری در جهان وجود دارد، اما یکی از موفق‌ترین این روش‌ها که در طی آن هیچ‌گونه مشکل دیگری ایجاد نشده و توانایی تولید محصول نهایی نیز موجود
می‌باشد استفاده بهینه از نعمت‌هایی است که خداوند در اختیار ما قرار داده است.

در این راستا خداوند بیش از 3200 گونه کرم خاکی آفریده است و همگی آنها به جزء چندگونه متفاوت، یک کار مشترک یعنی شخم زدن و زیر و رو نمودن خاک را انجام می‌دهند.[1]

بیشتر مواد زائد جامد در منازل شهری، شامل ضایعات سبزی، میوه و برگ درختان می‌باشند. این نوع ضایعات را می‌توان در خارج منزل توسط روش‌های علمی به کود تبدیل نمود، ولی در آپارتمان‌ها به خصوص در طول فصل زمستان از روش فوق به‌راحتی نمی‌توان استفاده نمود. تبدیل ضایعات خانگی به ورمی‌کمپوست توسط کرم‌های خاکی یک روش بسیارکارآمد در تولید کود در آپارتمان‌ها می‌باشد. تولید ورمی‌کمپوست، فنّاوری استفاده از انواع خاصی از کرم‌های خاکی است که به دلیل توان رشد و تکثیر بسیار سریع و توان قابل توجه برای مصرف  انواع مواد آلی زائد، این قبیل مواد غالباً مزاحم و آلوده کننده محیط را به یک کود آلی، با کیفیت ممتاز تبدیل
 می‌کنند. عبور آرام، مداوم و مکرر این مواد از مسیر دستگاه گوارش کرم خاکی، همراه با اعمال خرد کردن، سائیدن، بهم زدن و مخلوط کردن که در بخش‌های مختلف این مسیر انجام می‌شود، آغشته کردن این مواد به انواع ترشحات سامانه گوارشی مانند ذرات کربنات کلسیم، آنزیم‌های مواد مخاطی، متابولیت‌های مختلف میکروارگانیسم‌های دستگاه گوارشی و بالاخره ایجاد شرایط مناسب برای سنتز اسیدهای هومیک، در مجموع موادی را تولید می‌کند که خصوصیاتی کاملاً متفاوت با مواد فروبرده شده پیدا می‌کند. فرآوری‌ای که ((ورمی‌کمپوست)) خوانده می‌شود و از لحاظ کیفی، ماده‌ای آلی با PH تنظیم شده سرشار از مواد هومیک و عناصر غذایی به شکل قابل جذب برای گیاه، دارای انواع ویتامین‌ها، هورمون‌های محرک رشد گیاه و آنزیم‌های مختلف است. از لحاظ ظاهری، به صورت دانه‌ای شکل با رنگ تیره، بدون بوی نامطبوع و دارای قابلیت عرضه تجاری است[2].